ДАМЫРАННЫН ОРНЫНА ДАРДАРЫС: ЖУМЫС ІСТЕП ТУРГАН ОЙЫН ОРЫНДАРЫ ЖАБЫЛЫП ЖАТКАНДАЖАНАЛАРЫН АШУ КАНШАЛЫКТЫ КАЖЕТТІ?

Туризм жане спорт вице-министрі Ержан Еркінбаевтын 2025 жылы 19 наурызда сенат отырысында жасатан мэлімдемесінен кейін Казакстанда кумар ойын аймактарын кенейту маселесі таты да талкылаута тусті. Онын сезіне карасак, Мангыстау, Алматы, Жетісу облыстарымен катар шекаралас аймактар карастырылуда. Сонымен катар, жана аймактар тек шетелдік туристерге батытталатынына баса назар аударылады.

Дегенмен, колданыстаты ойын инфракурылымы жуйелі дадарысты бастан кешіріп жаткан жадайда, оны кенейту идеясы ынта тудырмайды, керісінше манызды сурактар пайда болады. Казіргі кезде сала географиялык, кенеюді емес, жуйелі калпына келтіруді талап етеді.
Жадайды тусіну ушін сандарга жугіну керек. 2007 жылы Казакстанда ресми турде 140 астам казино мен ойын автоматтары залы жумыс істеді.

Ойын бизнесін Капшагай су коймасы (казіргі Конаев каласы) жагалауындагы жане Бурабай ауданындагы арнайы аймактарга ауыстыру туралы зан, кабылданганнан кейін нарык тарыла
бастады. 2017 жылга карай лицензиясы бар 13 казино мен 17 ойын залы гана калды.

2025 жылдын сауіріндегі агымдаты деректерге сайкес, елімізде небері сегіз занды нысан жумыс істейді: жетеуі Конаевта жане біреуі Бурабайда. Бул 18 жыл ішінде сала он бес есе кыскарды деген сез. Бутан таяуда, Конаевтаты тагы бір ойын мекемесінін, 15 жылдан астам табысты жумыс істеп келе жаткан «Торнадо» ойын автоматтарынын, шатын залынын жабылуы делел болды.

Кумар ойындар секторына инвесторларды тарту туралы айтатын болсак, занды сурак туындайды: біз бугін оларга туракты бизнес улісі ретінде не корсете аламыз? Колданыстаты жобалардын орнына караусыз калган гимараттар, бос турактар бар. Немесе ен кернекті жене символикалык
мысалдардын бірі — Конаевтагы бурынгы «Royal Plaza» казиносынын гимараты.
Кезінде ол ойын индустриясынын бір белігі болган, бугінде мунда Алматы облысынын акімдігі орналаскан. Бул трансформация езі айтып тур, туризм мен капитал агынына арналган
инфракурылым акімшілік кенселерге айналуда. Бул эшейін гана инвестициялык алеуетті жогалту емес, бул саланы дамытуга жуйелі кезкарастын, жоктыгынын айкын натижесі.

Будан белек, занды сайттардын жойылуы аясында жасырын ойын мекемелері, лотерея клубтары мен коптеген тыйым салынган онлайн-казинолар ретінде жасырылган зансыз залдар саласы
гулденуді жаластыруда. Егер жана инвесторлар бул секторга кіруге шешім кабылдаса, тен жане ашык шарттармен емес, дал осы келенкелі нарыкпен, басекелесуі керек.

Колданыстагылардын казіргі куйінде жана ойын аймактарын ашу — бул даму емес, накты маселелерді «жана жобалар» Шымылдык артына жасыру эрекеті. Географиялык экспансияны талкыламас бурын салык жене реттеу саясатын турактандыру, инвесторлар ушін болжамды жардай жасау, астыртын сегментке карсы куресті кушейту жане колданыстаты ойын аймактарын
жандандыру кажет.

Онсыз кез келген экспансия прогреске еліктеуге айналады жэне саланын токырауын тездетеді. Елге картадагы жана орындар емес, турактылык, пен ашыктыктын жана улісі керек.