Сонты жылдары, ойынкумарлык, немесе оны казіргі кезде кумарпаздык деп атайды, психикалык денсаулык саласындаты ен кеп талкыга тусетін такырыптардын біріне айналды. Біз, осы тауелділіктін табитаты мен салдарын жаксы тусіну ушін, білікті маман, Конаев калалык кешенді ауруханасынын психиатр-нарколог дарігері Эльвира Тастеміркызы Байгабыловамен
сухбаттастык.

Эльвира Тастеміркызы, кумарпаздык дегеніміз не жане ол калай сезіледі?
Кумарпаздык деген, мінез- кулыктын кумар ойындармен байланысты арекеттік тауелсіздігінін, бір турі. Бурын бул маселені, соган тауелді адамдарды моральды осал дел санап, тек моральды туртыдан гана карастырган. Алайда, XX гасырдын ортасына карай, психологиялык жане психосараптамалык ал гасыр сонына таман, нейробиологиялык сипаттамалар туындай бастады. Бугінгі танда бізге малім болганы, ойынкумарлык,

мінез-кулыктык іс-арекеттерде турлі кубылыстармен коса бейімделетін жане касіби кемекке муктаж, психикалык, бузылыс.

Маселе каншалыкты кен, тараган жене кімдер онын зардабын кебірек шеккен?
Ойынкумарлык — кел факторлы дерт. Оган, айелдерге караганда, ерлер екі есе жиі душар болады. Бір-ак, айел адамдарда бул дерт едауір жылдам белен алады: егер ерлерде, ойын арекетін бастауынан тауелділік калыптасканга дейін терт жыла жуык, уакыт отсе, айелдерде бул урдіс бір гана жыл ішінде жетілдіреді. Ойынкумарлыктын даму кауіпі, тукымкуалаган бейімдік, жалгызбастык, ішкі куйзелістер мен аландаушылыктар сынды, кептеген себептерге байланысты.

Адамга жэне жалпы когамга ойынкумарлыктын эсері кандай?
Бул дерт кептеген куйзелістерге акеліп согады. Жануянын кулдырауы, жумыссыз
калу, карызга белшеден бату, minmi ез-езіне кол жумсау — осы дерттін, салдарынан болуы мумкін. Осы жатдайлар, Казакстанды косканда, кептеген елдерді, турлі ойын мекемелерін, оларга арнайы аймактарды гана белгілеп, бір жуйеге келтіру барысында катан шаралар колданута мажбурледі. Алайда, бул маселені толытымен шешпейді, ейткені кептеген ойын аландары Интернетке ауысты
немесе жасырын турде жумыс істеуде.

Тауелділіктін, орбуі тургысынан кандай ойын турлері аса кауіпті?

Кумар ойындарта жедел кол жетімділікті усынатын онлайн-казинолар, сонымен катар, турлі колжетімді онлайн — бастігулер жане ойын автоматтары, тауелділіктін, ербуі турысынан аса кауіпті болып табылады. Сондай-ак, аса улкен кумарпаздыкка ыкпал ететін компьютерлік ойындар да улкен кауіп тендіреді. Ойыннын осы турлерінін барлыты, айтарлыктай тауелділікке акелуі мумкін жане узак, мерзімді емдеу мен оналтуды кажет етеді.

Кумарпаздык маселесіне тап болгандарга немесе олардын жакындарына кандай кенес берер
едініз?

Ен алдымен, маселені мойындал, касіби кемекке жугіну керек. Кумарпаздык -бул емдеуче келетін жане емдеуге кажетті ауру турі. Адамдарта осы тауелділікті женуге кемектесетін арнайы багдарламалар мен терапиялык, адістер бар. Ен, бастысы-жалыз калмау жане колдау іздеуден корыкпау.

Интернетте онлайн казинолар мен интернеттегі бестігулерге кептеген мумкіндіктер жойылмай, кумарпаздык, маселесі озекті болып кала береді. Когам мен мамандар буган ерекше назар
аударуы керек. Білім беру жане халыкты кауіп жане комек турлері туралы акпараттандыру, бул тауелділіктін таралуын едауір темендетуі мумкін.