Сонты жылдары Казакстанда жасырын ойын мекемелері санынын артуы байкалады. 2019 жылдан бастап Казакстанда 760 астам жасырын ойын мекемелері таратылды. Зан шенберінен тыс жумыс істеу жане кептеген жатымсыз асерге акелетін бул зансыз казинолар когам мен экономикага едауір кау тендіреді. Бул макалада біз жасырын ойын мекемелерінін пердесінін артында кандай кауіптер бар екенін жане олардын жумыс істеуінен кім пайда керетінін карастырамыз.
ЭКОНОМИКАЛЫК ЗАЛАЛ
Бул ойын мекемелерінен туындайтын басты маселелердін, бірі салык, телеуден жалтару. Салык телейтін жене Зан аясында жумыс істейтін лицензияланган занды казинолардан олардын айырмашылыгы, жасырын ойын мекемелері мемлекеттік бюджетті айтарлыктай каржылык
тусімдерден айырып, зансыз рекет етеді. Бул каражат инфракурылымды, білім беруді жене денсаулык сактауды жаксарту ушін пайдаланылуы мумкін, бірак олар мемлекеттін, колы жетпейтін жерде калады.
ЗАНСЫЗ КЫЗМЕТТІ КАРЖЫЛАНДЫРУ
Жасырын ойын аландарынан тускен каражат кебінесе зансыз іс- рекеттерді каржыландыруга
жумсалады. Бул кылмыстык, топтарды, Казакстанда тыйым салынган кауымдастыктар мен уйымдарды колдауды, сондай-ак турлі зансыз іс-шараларды еткізуді камтуы мумкін.
Мундай кылмыстык курылымдар жасырын казинолардан каржы алып, ез устанымдарын ныгайтады жане ыкпал ету салаларын кенейтіп, котамга косымша кауіп тендіреді.
БАКЫЛАУ МЕН КАУІПСІЗДІКТІН ЖОКТЫТЫ
Жасырын ойын мекемелері, ойыншылар ушін ешкандай бакылау жане кауіпсіздік шараларынсыз жумыс істейді. Мундай жерлерде ойындардын, адалдыты мен клиенттердін, кукыктарын кортауды камтамасыз ететін реттеушілер жок. Бул алаяктык, зорлык- зомбылык жане баска да кылмыстык
рекеттер ушін ынгайлы жадай жасайды. Лицензияланган казинолардан айырмашылыты, жасырын мекемелер ез клиенттері алдында жауап бермейді жане олардын кукыктарын жазасыз бузуы мумкін.
ЖАСЫРЫН КАЗИНОЛАРДЫ УСТАУ КІМГЕ ТИІМДІ?
Жасырын казиноларды кобінесе артурлі топтар, сонын ішінде уйымдаскан кылмыстык топтар мен
жемкор шенеуніктер баскарады. Біріншісі ушін бул айтарлыктай табыс кезі, екіншісі ушін пара алу жене зансыз пайда табу мумкіндігі. Мундай мекемелердін болуы кебінесе кукык, кортау органдары мен билік органдарындаты сыбайлас жемкорлык, байланыстарынын аркасында
камтамасыз етіледі, бул олардын жазасыздыты мен оркендеуіне жадай жасайды. Сондай-ак, зансыз казинолармен басекелесетін жане олардын, асерін шектейтін ресми лицензияланган ойын мекемелерінін дамытан желісінін болмауы манызды фактор болып табылады.
ЖАСЫРЫН КАЗИНОЛАРДЫН, БОЛУЫНА НЕ ЫКПАЛ ЕТЕДІ?
Жасырын казинолардын болуы бірнеше факторларта байланысты:
Катан бакылаудын, болмауы: кукык кортау органдарынын жеткіліксіз кадагалауы жерасты казиноларынын кедергісіз жумыс істеуіне жане оркендеуіне мумкіндік береді.
Сыбайлас жемкорлыктын, жотары денгейі: Жемкор шенеуніктер мен ртурлі ведомстволардын кызметкерлері мундай мекемелердін, камкорлытынан зансыз пайда керуі мумкін, бул олардын,
жазасыздытына ыкпал етеді.
Халыктын хабардарлыгы темен: кептеген адамдар жасырын казиноларта барудын кауіптері туралы жеткілікті білмейді жане лицензияланган ойын мекемелері усынатын кауіпсіз жадайлар туралы білмейді. Бул оларды алаяктарга осал етеді. Занды ойын мекемелерімен басекелестіктін, болмауы: лицензияланган казинолардын, шектеулі саны немесе жетіспеушілігі ойыншыларды зансыз курылымдарта тарта отырып, жерасты мекемелерінін дамуына колайлы жатдай жасайды.
Жер асты ойын мекемелері Казакстан котамы мен экономикасына елеулі кауіп тендіреді. Олар салык телеуден жалтарады, зансыз арекеттерді каржыландырады жане ойыншылар ушін
кауті жагдайлар жасайды. Бул проблемамен куресу заннамалык, шараларды да, кукык коргау органдары мен когамдык уйымдардын куш-жігерін де камтитын кешенді тасілді кажет етеді.
Тек бірлескен куш-жігермен гана азаматтардын кауіпсіздігін жане елдін экономикалык турактылыгын камтамасыз етуге болады.