Салық қазынасынан қанша қаражат тыс қалды

31 0

2019 жылдан бастап Қазақстанда заңсыз ойынханаларды жою бойынша ауқымды операция жүргізілді, оның нәтижесінде 760 астыртын ойын орны жабылды. Сонымен қатар құқық қорғау органдары 2300-ден астам ойын терминалын тәркіледі және 3 мыңнан аса онлайн-казино мен әлеуметтік желілердегі сәйкес аккаунттардың сілтемелерін бұғаттады. Бұл шаралар мемлекеттің заңсыз ойын қызметімен күресуге дайын екенін ғана емес, сонымен бірге елеулі салықтық әлеуеттің қолданылмай қалғанын көрсетеді.

Қолданыстағы заңнамаға сәйкес, әрбір заңды ойын мекемесі кемінде 30 ойын үстелі мен 60 ойын автоматын орнатуға міндетті. Олардың салық мөлшерлемесі бір үстел үшін 1660 АЕК (6 128 720 теңге) және бір автомат үшін 60 АЕК (221 520 теңге) болып белгіленген. Осылайша, бір казиноның ең төменгі айлық салық төлемі шамамен 197 152 800 теңгені құрайды.

Жүргізілген есептеулерге сәйкес, жабылған заңсыз ойын орындары еліміздің бюджетіне ай сайын 149 млрд теңгеден астам қаражат әкелер еді. Тіпті олардың нақты қызмет көлемі көрсетілгеннен екі есе аз деп есептегеннің өзінде, 74,5 млрд теңге көлеміндегі сома әлі де өте үлкен көрсеткіш болып қала береді.

Қолданылмай қалған мүмкіндіктің ауқымын жақсырақ түсіну үшін, бұл қаражатқа не сатып алуға болатынын қарастырайық. Мысалы, 74,5 млрд теңге орташа бағасы 420 мың теңгеден келетін 177 380 шаршы метр элиталық тұрғын үй сатып алуға жеткілікті, бұл шамамен әрқайсысы 100 шаршы метрден тұратын 1 773 пәтерге тең. Бір жылдық көрсеткіш бойынша, бұл 21 мыңнан астам отбасына баспана алуға мүмкіндік берер еді.

Заңсыз казино проблемасы іске аспай қалған экономикалық әлеуетті көрсетіп қана қоймай, осы секторға жасалған жағдайлардағы кемшіліктерге назар аударады. Бұл саладағы мемлекеттік саясат тек заңсыз қызметпен күресуге ғана емес, сондай-ақ заңды бизнестің дамуына қолайлы орта қалыптастыруға бағытталуы тиіс. Сол кезде ғана легалды ойын бизнесі көлеңкелі нарықты ығыстырып, ел экономикасына айтарлықтай үлес қосатын болады.